Eén overlijden is al verdrietig. Twee overlijdens is zo nog erger, zeker als het een echtpaar betreft zonder kinderen dat gelijktijdig overlijdt. Als het echtpaar geen testament heeft en wellicht vermogend is, is het een kwestie van tijd dat er een conflict ontstaat over de afwikkeling van de erfenissen. De ouders en/of de broers/zussen van het echtpaar zijn op basis van de wet namelijk de erfgenamen.
Van belang is bijvoorbeeld welke echtgenoot het laatste is overleden. Stel dat de man als laatste is overleden. Zonder testament omvat de erfenis van de overleden man dan het gehele vermogen van het overleden echtpaar. De erfgenamen van de man erven het gehele vermogen. De erfgenamen van de overleden vrouw erven niets. De erfgenamen van de vrouw hebben er dus belang bij dat wordt vastgesteld dat niet de man, maar de vrouw als laatste is overleden. Dat is niet altijd eenvoudig vast te stellen, zeker als dat kort na elkaar is gebeurd, bijvoorbeeld bij een verkeersongeluk. In de trieste kwestie waarbij een echtpaar op huwelijksreis kort na elkaar was overleden, stelt het Gerechtshof Den Haag de vraag of het passend is om te onderzoeken wie als laatste is overleden en dat het erfrecht opzij moet worden gezet. Het is overigens de vraag of dat wel mogelijk is.
Met een testament is een dergelijk conflict tussen twee families te voorkomen. In het testament kan namelijk worden opgenomen dat de echtgenoot erfgenaam is, tenzij die echtgenoot binnen (bijvoorbeeld) 30 dagen ook overlijdt. Dan zijn er twee aparte erfenissen en kan er geen conflict ontstaan of een van de twee overleden echtgenoten het volledige vermogen nalaat.
Zonder testament kan het goed zijn dat een onafhankelijk persoon de erfenis beheert zolang niet duidelijk is wie als laatste is overleden en welke erfgenamen het vermogen van het echtpaar kunnen erven. De vereffenaar kan als een scheidsrechter dan orde in de chaos creëren, zodat in ieder geval rekeningen en schulden worden betaald. De vereffenaar wordt door de rechtbank benoemd en heeft recht op loon. Juist in een dergelijke situatie heeft een onafhankelijke vereffenaar de voorkeur, zo overweegt ook het gerechtshof.
Dit voorbeeld uit de praktijk illustreert wederom de noodzaak dat tijdens het leven serieus wordt nagedacht over vermogensplanning en overlijden onder begeleiding van een specialist. Ook illustreert dit voorbeeld de noodzaak om deskundige begeleiding na een overlijden door een erfrechtspecialist. Neem voor vragen contact met mij op.